Grote innovaties op een klein oppervlak: ontdek het biobased tiny house Het Eilandhuis

Een hoop innovaties op slechts 20 vierkante meter: tiny house Het Eilandhuis van Nescio Midavaine bewijst dat het kan. Vanuit K&I netwerk Circulair Bouwen draagt hij letterijk en figuurlijk een steentje bij aan een toekomst waarin circulair bouwen centraal staat.

Goed om je te spreken, Nescio. Hoe is het idee voor Het Eilandhuis ontstaan?
“Oh, daar kan ik makkelijk een uur over volpraten! Het initiatief is mede ontstaan door mijn achtergrond in recreatie en vastgoed. Ik ben werkzaam bij Marsaki waar ik adviseer over biobased en circulair bouwen. Ik wist er alles van, maar vertelde er destijds alleen maar over. Zonde eigenlijk om in de praktijk niets met die kennis te doen. Ik wilde laten zien wat alle mogelijkheden van biobased bouwen zijn in één project.

Ik dacht aan de recreatieobjecten die ik in beheer had tijdens mijn werk op Schouwen-Duiveland. Al snel kwam ik op het idee om een biobased en circulaire verblijfsaccommodatie te bouwen, met alleen materialen die op het eiland te vinden zijn. Het idee was leuk, maar ik vond het nog niet genoeg. Ik wilde het ook zelfvoorzienend maken in water en energie. Tot slot moest het makkelijk te verplaatsen en demonteerbaar zijn. Circulair bouwen betekent namelijk niet alleen hergebruik van materialen, maar ook de manier waaróp je bouwt. Als je zorgt dat je project demonteerbaar is, kan het later opnieuw gebruikt worden voor iets anders.”

Dat zijn een hoop ambities voor een klein huisje. Hoe ging je te werk?
“We startten in 2018 samen met Martin van Overveld, werkzaam bij RO&AD architecten hebben twee jaar gebouwd, in samenwerking met negen partijen. Elke partij zag er een uitdaging in, van timmermannen, meubelmakers, installateurs tot aan de groene gevel bouwer die meehielpen.

We startten met onderzoeken wat er allemaal groeit op het eiland. Welke producten kunnen materialen worden die bij het huisje passen? Daarbij liepen we tegen allerlei uitdagingen. Want als we iets nodig hebben dat hier niet groeit, kunnen we dan geschikt herbruikbaar materiaal vinden? Geloof me, de verleiding om gewoon even langs de Praxis te gaan was soms groot, maar we wilden per se alle materialen uit de omgeving halen.

Het tinyhouse is niet voor niets makkelijk verplaatsbaar: we wilden dat het een reis kon maken over het eiland, met de seizoenen mee. Zo staat het elk jaargetij op een andere plek, waar een materiaal dat in het huisje verwerkt zit groeit en bloeit.

Met dit huisje laten we steeds meer mensen zien dat je met zoveel meer kunt bouwen dan je denkt. We nemen ze mee in de overgang van lineaire, waarbij producten na gebruik weggegooid worden naar circulaire economie, waarbij producten steeds opnieuw toegepast kunnen worden, zodat ze zelf ook voor circulair en biobased kiezen als ze gaan verbouwen. En het werkt!”

Wat zijn de reacties?
“Het maakt veel los! Het enthousiasme kwam uit alle hoeken: van boeren tot toeleveranciers, iedereen was heel geïnteresseerd. Ook de gasten die in het tinyhouse verblijven zijn positief verrast en vinden het bijzonder om op zo’n locatie te verblijven. Ik spreek ook vaak professionals die zich geïnspireerd voelen eenzelfde project op poten te zetten.

Uiteindelijk zijn er zes biobased materialen toegepast. De kastjes in de keuken waren een uitdaging, want die moeten ook nat kunnen worden. We kwamen erachter dat de grote reclameborden op voetbalvelden na een tijdje weggegooid worden, maar dat is perfect plaatmateriaal. We kwamen in contact met een vereniging en mochten de borden hebben. Steker nog, zij waren blij dat ze ervanaf waren. Lang verhaal kort, nu zijn het kastdeurtjes!”

Wat was de rol van de betrokken kennisinstelling?
“De HZ University of Applied Sciences heeft zes studenten van de opleiding bouwkunde gevraagd onderzoek te doen naar materialen. Zij hebben de reis van gewas tot eindproduct in kaart gebracht. Het is heel tof dat het onderzoek toegepast is. Het is goed om studenten te betrekken, want zij zijn de volgende generatie bouwers.

Bij Rothuizen Architecten en Adviseurs, Impuls Zeeland, HZ Univerity of Applied Sciences, Marsaki en de Provincie Zeeland ontwikkelde zich los van dit initiatief ook biobased en circulaire projecten. Om niet steeds het wiel opnieuw uit te vinden vormen deze partijen intussen de kerngroep van het K&I netwerk Circulair Bouwen. Zo komt kennis- en ervaring vanuit onderwijs, overheid en ondernemers samen. Dat is heel waardevol.”

Waarom is het K&I netwerk Circulair Bouwen belangrijk?
“In dit netwerk steken we de koppen bij elkaar om van elkaars ontwikkelingen, kennis en innovaties te leren. Het doel is om als gehele bouwsector gezamenlijk stappen te zetten naar een duurzamere toekomst. Want circulair bouwen doe je niet alleen. Je moet alle partijen meekrijgen en op één lijn zitten.

Daarom vond ik de eerste sessies best spannend, want in de bouw staan partijen soms tegenover elkaar, maar iedereen hier heeft dezelfde visie: we zijn geen concurrenten, maar moeten elkaar versterken.

Met de ruim 30 betrokken bedrijven en organisaties werken we aan drie pijlers: kennisdeling, netwerken en initiëren, dus echt het ‘doen’. We gaan bij elkaar op bezoek en voeren gesprekken over nieuwe methodieken, regelgevingen en ervaringen. Zo vullen we elkaar heel mooi aan en helpen elkaar verder.

We zijn actief op zoek naar nieuwe ideeën door te kijken wat er speelt in de bouwsector. Dat levert allerlei mooie initiatieven op, zoals het idee voor een materialenbank. Hierbij leverd de ene partij hergebruikt materiaal aan, wat de andere partij dankbaar gebruikt voor z’n eigen project.

We hebben allemaal te maken met de doelstellingen vanuit de overheid om klimaatverandering tegen te gaan. Eén van de grootste uitdagingen daarin, is het gat tussen kennis en uitvoering dichten. Stap één is bij elkaar komen. Dat is de sleutel. Het K&I netwerk is daarvoor een perfect medium. We bereiden de bouwsector voor door learing by doing, door op een leuke manier te experimenteren.”

Voor meer informatie: Mr. N. (Nescio) Midavaine, Project Manager Circulair Bouwen telefoon: 06-45125845 of e-mail: midavaine@marsaki.nl.