Het grootste en in alle opzichten succesvolle project van KicMpi

Het is 2015. De drone is al helemaal ingeburgerd als hobby en in de industrie ontstaan overal initiatieven om drones ook in een professionele omgeving te gaan inzetten. Ze botsten hierbij echter steeds tegen veiligheidsissues en wettelijke beperkingen aan. “Daardoor bleef het bij wilde plannen, maar werd het steeds geen realiteit”, blikt Pieter Raes terug.

KicMPi

Pieter is General Manager van KicMPi, het Kennis- en Innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie. Deze coöperatieve vereniging stimuleert de samenwerking tussen bedrijven om zo samen tot innovaties in maintenance in de procesindustrie te komen. “Wij zijn begonnen om al die beginnende drone- en overige robotica-initiatieven op één hoop te vegen en er een project van te maken.”

Robotica

Nu is het niet zo dat robotica-toepassingen heel nieuw waren, ze worden al meer dan 50 jaar in de industrie gebruikt bij productieprocessen. Maar ze werden nog niet toegepast in industrieel onderhoud en inspectie. Pieter: “Het gaat hier om andere processen die andersoortige robotica behoeven. Robotica is een beetje een hip woord voor alles wat automatisch gaat. In ons project Smart Tooling richten we ons op geavanceerde systemen met zware technologie.”

8 deelprojecten

Ieder project begint steeds met een behoeftevraag aan de achterban, dus in dit geval luidde de vraag: ‘In welke roboticatoepassingen zijn jullie geïnteresseerd?’ Er bleek vooral vraag naar cleaning-, inspectie- en werkplaatsrobotica. Het leidde tot acht deelprojecten:

• Non-man entry wanddikte-inspecties
  Metalen wanden van vaten, torens en silo’s worden dunner door onder andere corrosie. Inspecties vinden aan de binnenzijde plaats en kennen risico’s. Binnen Smart Tooling werd gezocht naar een manier om een non-man entry wanddiktemeting te kunnen doen met behulp van drones.
• Visuele inspectie via 3D pad
  Voor inspecties op hoogte werd ook naar een veilige en betrouwbare drone gezocht die via een geavanceerde 3D Pad aangestuurd kan worden voor accurate aansturing en hoge kwaliteit inspectiegegevens.
• Inspectie drukvaten / leidingen
  Inspecteren zonder downtime. Dat is een grote wens van de procesindustrie. Tijdens het Smart Tooling project wilde men robotica ontwikkelen die bestand is tegen extreme omstandigheden, waaronder hitte, druk en agressieve (vloei)stoffen.
• Inspectie horizontale / verticale leidingen
  Manuele inspectie van de vele kilometers aan leidingen in de procesindustrie is lastig, duur en gevaarlijk. Op zoek dus naar een volautomatische roboticaoplossing die in horizontale en verticale leidingen van alle diameters en zelfs in nauwe bochten kan functioneren.
• Autonome reiniging tankwanden
  Afgesloten ruimten als vaten, torens en silo’s worden van oudsher gereinigd door mensen met hogedrukreinigers. Maar vanwege veiligheidsredenen staat de procesindustrie dit vaak niet meer toe. De uitdaging was dus om een autonoom werkende cleaning-robot te ontwikkelen.
• Ondersteuning op afstand
  Zoals de drone al bestond, bestonden er ook al smart glasses. Ook met deze innovatie zocht men naar mogelijkheden om die effectief toe te passen in de procesindustrie.
• Reiniging flenzen
  In werkplaatsen worden machineonderdelen gereinigd en gerepareerd. Een deel van die klussen zijn repetitief, monotoon en soms ook gevaarlijk. Smart Tooling startte de zoektocht naar een flexibele roboticaoplossing die deze werkzaamheden kan overnemen.
• Veilige lekdetectie
  Voordat een installatie in gebruik wordt genomen, wordt deze onder hoge druk, temperatuur en andere extreme factoren getest op lekkage. Niet bepaald een omgeving waarin je medewerkers graag fysiek aanwezig wilt laten zijn. Robotica moet een oplossing bieden.

Snakebot, Inspectiebal, drone

In de periode dat het Smart Tooling project duurde, van 2016 tot 2020, zijn er enorme stappen gemaakt. Projectverantwoordelijke Jan Mol vertelt: “Het project heeft tal van succesvolle prototypes opgeleverd die nu verder doorontwikkeld worden in de praktijk. De meest innovatieve voorbeelden zijn de Snakebot en Inspectiebal, respectievelijk slang- en balvormige robotica voor de inspectie van leidingen en drukvaten. Maar de meest succesvolle innovatie is de drone voor non-man-entry inspecties in besloten ruimten. Het bedrijf Terra Inspectioneering heeft een uniek systeem ontwikkeld dat metingen doet volgens goedgekeurde inspectieprocedures. Het bedrijf heeft bovendien een internationale opleiding opgezet. De technologie wordt al volop ingezet en gaat de hele wereld over.”

Van ‘leuk, misschien’ naar beleid

Mede dankzij het Smart Tooling Project krijgt robotica voet aan de grond in de industrie. Pieter: “Robotica is in de afgelopen jaren gegaan van ‘leuk, misschien doen we er wel eens iets mee’ naar technologisch beleid van bedrijven. Grote spelers als Dow en BASF hebben zelfs al aparte afdelingen voor robotica ingericht. Maar ook nu robotica als alternatieve werkmethode wordt geaccepteerd, is de inzet ervan nog maar heel beperkt. Het blijft nu nog vaak haken op de geringe acceptatie van technieken van andere spelers. Als die horde overwonnen wordt, kan het hard gaan.”

Nog vele mensenjaren verwijderd

Hard is overigens wel een relatief begrip. “Er gaat enorm veel tijd in robotica-innovaties zitten”, aldus Pieter. “Neem de cleaning-robot uit ons project. Er is met zeker tien mensen vier jaar aan gewerkt om deze enigszins autonoom te krijgen. En dan heb je het over iets heel simpels: het schoonmaken van een vlakke wand. Nu wordt deze robot nog aangestuurd door een medewerker met een joystick. Ondanks dat het een simpele handeling lijkt, houdt deze persoon nog van alles in de gaten. Is de tank schoon? Glijden de wieltjes niet weg? Blijft hij niet achter obstakels hangen? Een robot zover krijgen dat die dit allemaal zelf doet, is enorm complex. Daar gaan echt mensjaren inzitten. Men denkt soms wel eens dat we over vijf jaar alles aan robots kunnen overlaten, maar het zal nog zeker 25 jaar duren voordat robots kunnen multitasken zoals de mens.”

Miljarden versus miljoenen

Vele mensjaren aan innovatiekracht staat gelijk extra werkgelegenheid, maar ook aan grote investeringen. Die eerste is vanzelfsprekend zeer welkom. Maar de investeringen blijven nog teveel achter, constateert Jan: “Om je een idee te geven van het budget voor innovaties in procesonderhoud, maak ik graag de vergelijking met de auto-industrie. Voor de ontwikkeling van een doorsnee auto is vaak een miljardenbudget beschikbaar. Om nieuwe innovaties in maintenance te ontwikkelen, hebben we het in de Benelux nog over miljoenen. Voor complexe roboticaoplossingen is dan ook veel meer geld nodig. Maar dat moet vooral vanuit de gebruikers komen.”

Haast onmogelijk

Dat Smart Tooling al zoveel prototypes en een werkende roboticaoplossing heeft opgeleverd, is dan ook een ontzettend mooi resultaat. Pieter: “Grote universiteiten, waarmee we dankzij dit project in contact zijn gekomen, begrepen niet dat we deze resultaten met zo’n beperkt budget hebben kunnen behalen en dat ook nog eens zonder hun hulp. ‘Haast onmogelijk’ was het, zeiden ze. Dat zegt wel iets over de prestatie die door alle betrokken partijen is neergezet.”

Kloof overbruggen

Die partijen kwamen vooral uit de regio Zeeland/Vlaanderen. “Smart Tooling was een Interreg Vlaanderen-Nederland project, gericht op grensoverschrijdende samenwerking van grote en kleine bedrijven”, legt Pieter uit. “Grote bedrijven, die lean ingericht zijn, hebben vaak sec de focus op hun eigen productieproces. Kleinere mkb-bedrijven zitten juist boordevol innovatiedrang, maar hebben moeite om deze te koppelen aan de vraag vanuit de industrie. Aan ons, KicMPi is het taak om deze kloof te overbruggen. In dit project en alle andere.”

Nog nooit zo groots en met zoveel resultaat

KicMPi coördineert namelijk continu innovatieprojecten voor maintenance in de procesindustrie. “Maar nog nooit eerder zo groots en met zoveel resultaat”, merkt Pieter op. “Meestal leiden we enkelvoudige projecten, maar dit keer ging het om 8 innovaties tegelijk. Het was een project van ongekende omvang. Jan en Debby, onze Project Assistent, hebben er ongelofelijk hard aan gewerkt. Het resultaat is dat het niet alleen de branche, maar ook ons als organisatie veel heeft opgeleverd. Waardevolle contacten bijvoorbeeld met diverse universiteiten.”

Veel makkelijker toegang

“Waaronder de universiteit van Twente”, vult Jan aan. “Zij richten zich veelal op inspectierobotica. We gaan in de toekomst zeker met hen samenwerken. En dat geldt voor meer partijen. Aan Provincie Zeeland hebben we ook heel veel gehad. En het Smart Tooling project heeft ons netwerk van bedrijven, organisaties en instellingen flink vergroot, ook over de grens. Dat is enorm waardevol, want hiermee hebben we veel makkelijker toegang tot allerlei inzichten, kennis en ervaringen. Je merkt, we kijken dus met buitengewoon veel plezier terug op dit bijzondere project. En met net zoveel plezier kijken we ook vooruit. Bijvoorbeeld naar vervolgtrajecten als Smart Maintenance Labs (SML) en Industrial Robotics Innovations (IRI). KicMPi gaat volop door met de ontwikkeling.”

 

Foto's: Bart van Vlijmen Fotografie